Krosno. 30 rocznica śmierci Jana Zycha [ZDJĘCIA]

W 2025 roku przypada 30. rocznica śmierci Jana Zycha - poety, tłumacza, poligloty i redaktora, związanego z Korczyną i Krosnem.
Z tej okazji Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne Grupa Poetycka "Krosno" wspólnie z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Korczynie, Gminną Biblioteką Publiczną im. Jana Zycha w Korczynie, Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej, Muzeum Rzemiosła w Krośnie oraz Wydawnictwem AGAZAH, przygotowali cykl wydarzeń mających na celu oddanie hołdu temu wybitnemu poecie, popularyzacja jego twórczości, a także włączenie mieszkańców, w tym młodzieży, w działania literacko-artystyczne.

Marek Petrykowski, przewodniczący Grupy Poetyckiej "Krosno" podkreśla, że twórczość Jana Zycha to jedno z najbardziej intrygujących zjawisk w polskiej poezji XX wieku.

- Stosując struktury naruszające tradycyjne zasady logiczne, ukazywał słowo jako przestrzeń napięć i sprzeczności - miejsce, w którym pamięć, zrozumienie i relacje międzyludzkie są zarazem możliwe i nieosiągalne. W jego liryce słowo nie tylko przekazuje znaczenie, ale staje się też nośnikiem niemożliwych do zamknięcia pytań o sens egzystencji - mówi Marek Petrykowski.

Dodaje, że w jego twórczości znalazło się również miejsce dla Korczyny i Krosna.

- Korczyna w jego twórczości jest nie tylko miejscem geograficznym. To symboliczna przestrzeń pamięci, miejsce, w którym zakorzeniona jest jego tożsamość. Powroty do rodzinnego domu, choć niemożliwe w rzeczywistości, stają się możliwe w poezji, gdzie czasem i przestrzenią władają inne reguły. Natomiast Krosno jest kolebką jego twórczości i duchowej formacji. W latach 1944-1950 uczęszczał do Gimnazjum Ogólnokształcącego i Szkoły Ogólnokształcącej Stopnia Licealnego. Młodzieńcze przeżycia ukształtowały jego wyobraźnię poetycką naznaczoną nostalgią i delikatnością - podkreśla Marek Petrykowski.

Dzisiaj (21 sierpnia) na skwerze im. Jana Zycha w Krośnie, przy jego popiersiu, dokładnie w 30 rocznicę śmierci poety, zorganizowane zostało oficjalne upamiętnienie 30. rocznicy śmierci poety. Wiersze poety recytowali Beata Świszcz i Marek Petrykowski, zaprezentowali się również Andżelika Karnasiewicz, Adrianna Nycz oraz Tomasz Wiśniewski. Przy popiersiu Jana Zycha złożony został wieniec i wiązanka kwiatów oraz zapalono znicze.
W spotkaniu wzięli udział między innymi siostra i brat Jana Zycha - Bronisława Pitera i Stanisław Zych, przewodnicząca Komisji Kultury, Sportu i Turystyki Rady Miasta Krosna Anna Dubiel, naczelnik Wydziału Kultury i Sportu UM Krosna Michał Bęben.

Wcześniej (12 czerwca) w Dworze Szeptyckich w Korczynie zaprezentowany został spektakl poetycko-muzyczny "W ogrodzie u Zycha" w reżyserii Beaty Świszcz. Przed publicznością wystąpili: Marek Petrykowski, Jacek Buczyński, Marek Burdzy i Michalina Buczyńska, a wydarzenie uświetnił występ krakowskiego barda Mariusza Wdowina, który zaprezentował utwory muzyczne skomponowane specjalnie do wierszy Jana Zycha.
Ten sam spektakl został zaprezentowany 19 sierpnia w Etnocentrum Ziemi Krośnieńskiej.
Ponadto Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne Grupa Poetycka "Krosno", przygotowało wybór jego wierszy zatytułowany "Dzikie róże". Publikację wydało Wydawnictwo AGAZAH.

Honorowy patronat nad obchodami objęli: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Przewodniczący Sejmiku Województwa Podkarpackiego, Marszałek Województwa Podkarpackiego, Prezydent Miasta Krosna, Wójt Gminy Korczyna.
Patronat medialny sprawuje portal terazKrosno.pl.

Jan Zych (ur. 27 grudnia 1931 w Korczynie, zm. 21 sierpnia 1995 w Meksyku) był polskim poetą, znawcą i tłumaczem literatury iberoamerykańskiej i bułgarskiej, poliglotą. Ukończył filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, równolegle uczęszczał na kilka lektoratów językowych. Debiutował jako poeta w 1951 na łamach "Echa Tygodnia" i "Życia Literackiego". Był długoletnim redaktorem działu poezji Wydawnictwa Literackiego. Przekładał na język polski poezję i prozę z języków: rosyjskiego, ukraińskiego, francuskiego, angielskiego, serbsko-chorwackiego, słowackiego, czeskiego, macedońskiego, bułgarskiego i hiszpańskiego. W połowie lat sześćdziesiątych był po raz pierwszy stypendystą uniwersytetu UNAM (Universidad Nacional Autónoma de México) w Meksyku, gdzie studiował na wydziale filozofii i literatury. W 1978 roku podjął decyzję o wyjeździe na stałe do Meksyku. Przez pewien czas Jan Zych pracował w mieście Meksyk jako wykładowca literatury polskiej na uniwersytecie UNAM oraz uczył w szkole polskiej przy Ambasadzie RP w Meksyku. Tłumaczył również polską poezję na język hiszpański, a hiszpańską poezję i prozę na język polski.
30 czerwca 2022 r. Rada Miasta Krosna podjęła uchwałę o nadaniu imienia Jana Zycha dla skweru u zbiegu ulic Powstańców Warszawskich, Wojska Polskiego i ks. Stanisława Staszica.

Zobacz galerię