Pamięci rymanowskich Żydów. 83 rocznica likwidacji rymanowskiego getta [ZDJĘCIA]

Od kilkunastu lat Stowarzyszenie "Spotkanie Rymanów" organizuje w sierpniu "Dni Pamięci o Żydowskiej Społeczności Rymanowa", aby oddać hołd wszystkim żydowskim mieszkańcom Rymanowa, którzy zginęli podczas Holokaustu.

Przez ponad pięć wieków Rymanów był domem rymanowskich Żydów, którzy współtworzyli wielkość tego miasta. We wrześniu 1939 roku zaczął się dla nich okrutny okres, gdyż niemal wszyscy, którzy pozostali w mieście, zostali zamordowani.
Według źródeł, getto w Rymanowie powstało wiosną 1942 roku. Zapędzono do niego wszystkich Żydów, również tych, którzy przybyli do Rymanowa z Generalnej Guberni. 83 lata temu wielka społeczność Żydów rymanowskich zakończyła kilkusetletnie istnienie. 13 sierpnia 1942 roku od godzin porannych wyrzucano ich z domów. Słabszych lub stawiających opór zabijano na miejscu. Po wstępnej selekcji, jedną
grupę pognano w kierunku Dukli i tam wraz z innymi Żydami stracono w Tylawie.
Po kolejnej selekcji kilkaset osób narodowości żydowskiej popędzono w upale na stację kolejową do Wróblika Szlacheckiego i wsadzono do bydlęcych wagonów. Po dwudniowym oczekiwaniu, bez jedzenia i picia, odjechali. Była to ich ostatnia podróż. Do komór gazowych w obozie zagłady w Bełżcu.

Tegoroczne, dwudniowe XVI Dni Pamięci o Żydowskiej Społeczności Rymanowa w 83. rocznicę likwidacji getta rymanowskiego rozpoczęły się dzisiaj (8 sierpnia) na cmentarzu żydowskim w Rymanowie przy ohelach słynnych cadyków - Menachema Mendla i Cwi Hirsza Cohena. Modlitwę w języku polskim odmówili proboszcz parafii Rymanów ks. Grzegorz Polasz i emerytowany proboszcz, ks. Mieczysław Szostak. Modlitwę w języku angielskim i hebrajskim odmówiła Leach Sobel z Izraela, prawnuczka Żyda z Rymanowa Berla Fasa, która do Rymanowa przyjechała ze swoją siostrą Efrat Peles.

Przy obelisku z tablicą pamiątkową "W hołdzie mieszkańcom Rymanowa i okolic, którzy w latach II wojny światowej (1939-1945) mieli odwagę za cenę własnego życia nieść pomoc i ratunek swoim żydowskim sąsiadom" odmówiona została modlitwa i zapalono znicze.
Kwiaty złożone zostały także przed Pomnikiem Ofiar Totalitaryzmów. Kolejna część odbyła się na stacji kolejowej we Wróbliku Szlacheckim, gdzie zapalono znicze i złożono kwiaty.

W sobotę (9 sierpnia) XVI Dni Pamięci o Żydowskiej Społeczności Rymanowa odbędą się w rymanowskiej synagodze:
- godz. 17:45 - poezja Jerzego Wojtowicza w interpretacji Marka Burdzego;
- godz. 18:00 - wykład Kamili Koszczan poświęcony historii rymanowskiej synagogi, jej znaczenia dla społeczności żydowskiej oraz symbolice wystroju malarskiego;
- godz. 18:45 - opowieść Rafała Głoda o gościach, którzy w ostatnich latach odwiedzili synagogę w Rymanowie.

Zobacz galerię