Rocznica mordu na Polakach w Lesie Grabińskim [ZDJĘCIA]

Dokładnie 81 lat temu, 24 lipca 1944 roku wczesnym rankiem, w Lesie Grabińskim na granicy Iwonicza i Lubatowej, pododdział ukraińskiego batalionu SS-Galizien pod niemieckim dowództwem barona Engelsteina i jego zastępcy, ukraińskiego majora, lekarza weterynarii Władimira Najdy, dokonał egzekucji strzałem w tył głowy na 72 Polakach. Zostali tutaj przywiezieni z więzienia w Jaśle. Najwięcej, bo blisko 40 osób pochodziło z Lubatowej. Wśród ofiar byli też mieszkańcy Iwonicza, Krościenka Niżnego, Korczyny, Sanoka, Krosna. Części osób nie udało się zidentyfikować.
Ekshumacja pod przewodnictwem przewodniczącego Gminnej Rady Narodowej Stanisława Szajny oraz lekarzy Józefa Kaniaka i majora Józefa Aleksiewicza odbyła się w pierwszych dniach kwietnia 1945 roku, a uroczystości żałobne zorganizowane zostały 9 kwietnia 1945 r.

27 lipca 1947 roku w Lesie Grabińskim poświęcony został pomnik ku czci pomordowanych. W roku 1971 pomnik, dzięki staraniom komitetu odbudowy, któremu przewodniczył S. Biskup, został wyremontowany. Kontynuacji dzieła swoich poprzedników, by pamięć o tych, którzy zginęli tragicznie w lipcu 1994 roku, przetrwała kolejne pokolenia, podjęło się ponad dziesięć lat temu Iwonickie Stowarzyszenie "Ocalić od zapomnienia" z Iwonicza-Zdroju.

Dzisiaj (24 lipca 2025) r. w 81. rocznicę tragicznych wydarzeń, przy pomniku pomordowanych w Lesie Grabińskim, odbyły się uroczystości za tych, którzy swe życie oddali za ojczyznę i nie doczekali upragnionej wolności. Mszę św. koncelebrowaną odprawili ks. Kazimierz Giera, proboszcz parafii Iwonicz i ks. Bogdan Nitka, proboszcz parafii Iwonicz-Zdrój. Część mszy świętej polowej odbyła się w rzęsistym deszczu.

Po zakończeniu eucharystii burmistrz Grzegorz Nieradka podkreślił, że dziękujemy dzisiaj za dar wolnej Ojczyzny. Ale tej wolnej Ojczyzny nie byłoby, gdyby nie ofiara wielu pokoleń naszych przodków, którzy od zarania dziejów krwią, potem i pracą zdobywali naszą wolność.

- Nie inaczej i tych 72 bohaterów, z których 38 pochodziło z Lubatowej, trzech z Iwonicza i pozostali z innych miejscowości. Jesteśmy im winni pamięć i wdzięczność. Dlatego jestem wdzięczny wszystkim, którzy zgromadzili się dzisiaj w miejscu mordu przed 81. laty. Dziękuję za świadectwo, jakie dajecie. Stoimy przy pomniku, który powstał tutaj w 1947 roku, żeby pamiętać, żeby tutaj bywać, żeby tutaj się łączyć - stwierdził między innymi burmistrz Grzegorz Nieradka.

Delegacje władz gminy Iwonicz-Zdrój, sołectw, szkół i stowarzyszeń działających na terenie gminy Iwonicz-Zdrój, a także rodziny ofiar pomordowanych w Lesie Grabińskim złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze.
Uroczystość uświetniły poczty sztandarowe jednostek OSP oraz szkół podstawowych i ponadpodstawowych z gminy Iwonicz-Zdrój oraz harcerze.

W najbliższą sobotę i niedzielę zaplanowano dalszą część uroczystości upamiętniających pomordowanych w Lesie Grabińskim w 1944 roku.

26 lipca (sobota) - Iwonicz-Zdrój
15.00 - otwarcie wystawy czasowej "Enklawy wolności. Rzeczpospolite Partyzanckie"
19.00 - uroczysta msza św. w kościele pw. św. Iwona i MB Uzdrowienia Chorych w Iwoniczu-Zdroju oraz złożenie kwiatów pod Krzyżem Millenijnym
20.00 - projekcja filmów: "Rzeczpospolita Iwonicka - warto wiedzieć, trzeba zobaczyć", "Akcja Pensjonat" oraz "Czas leśnych ludzi" - kino plenerowe

27 lipca (niedziela) - Lubatowa
14.00 - XXI Bieg Szlakiem Partyzantów z Lubatowej organizowany przez Towarzystwo Miłośników Lubatowej

Na tegoroczne obchody zaprosili burmistrz gminy Iwonicz-Zdrój, Centrum Kultury i Czytelnictwa w Iwoniczu-Zdroju, a partnerami społecznymi są Stowarzyszenie Miłośników Iwonicza-Zdroju oraz Towarzystwo Miłośników Lubatowej.

Zobacz galerię