Doktor Feliks Tokarski, lekarz, który leczył Marię Konopnicką. Wyjątkowa wystawa w Krośnie [ZDJĘCIA]

W tym roku mija 120. rocznica powstania w Jedliczu pierwszej placówki służby zdrowia. W 1905 roku dr Feliks Tokarski wygrał konkurs i został mianowany przez Wydział Powiatowy w Krośnie lekarzem okręgowym w Jedliczu. Okręg obejmował wówczas 14 gmin: Jedlicze, Borek, Dobieszyn, Długie, Kopytowa, Faliszówka, Piotrówka, Podniebyle, Chlebna, Męcinka, Jaszczew, Moderówka, Bruj, Żarnowiec.

Dzisiaj (9 maja) w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej przy ul. Grodzkiej 45b została otwarta wystawa poświęcona doktorowi Feliksowi Tokarskiemu (1868-1949) - lekarzowi, społecznikowi i spółdzielcy.

- Spotykamy się dzisiaj w bibliotece za sprawą doktora Feliksa Tokarskiego. Małe Ojczyzny tworzą historie, tworzą sytuacje, tworzą wydarzenia, ale przede wszystkim tworzą je ludzie. W tym przypadku jest to lekarz, społecznik, działacz, człowiek wielu talentów. Warty podkreślenia jest fakt, że wcześniej w obiekcie biblioteki był szpital, a w pomieszczeniu, gdzie prezentowana jest wystawa, była sala, gdzie odbywały się operacje - powiedziała Romualda Wojnar, zastępca dyrektora ds. pedagogicznych Biblioteki Wojewódzkiej w Krośnie przy Podkarpackim Zespole Placówek Wojewódzkich w Rzeszowie.

Marek Wiatr, prawnuk Feliksa Tokarskiego, dzięki któremu wystawa została zorganizowana, podkreśla, że jego pradziadek był jednym z pionierów medycyny na Podkarpaciu, a na pewno, wraz ze swoim synem Zygmuntem, był pionierem medycyny przemysłowej w naszym regionie.

- Po przyjeździe do Jedlicza w 1905 roku, jako pierwszy leczył pracowników Rafinerii Nafty w Jedliczu, która się wtedy tworzyła. Myślę, że jest to bardzo ciekawa postać dla Podkarpacia, a poprzez tą wystawę możemy pokazać, jak zmieniała się służba zdrowia i medycyna - mówi Marek Wiatr.

Na wystawie zgromadzono bardzo dużo pamiątek związanych z doktorem Feliksem Tokarskim. Wśród nich są między innymi listy od Zofii Mickiewiczowej, córki Marii Konopnickiej. Obydwie panie, które przebywały w pobliskim Żarnowcu, doktor Tokarski również leczył.

- Wśród zachowanych pamiątek jest także akt zgonu Wandy Siemaszkowej, wielkiej polskiej aktorki, która zmarła w Żarnowcu w 1947 roku będąc u Zofii Mickiewiczowej. Akt zgonu wystawił wówczas Feliks Tokarski. Jest również czako paradne oficera armii austriackiej własności Feliksa Tokarskiego z początku XX wieku, dyplom cesarza Franciszka Józefa I nadający stopień podporucznika piechoty w rezerwie Feliksowi Tokarskiemu z dniem 1 stycznia 1894 r., dekret nominacyjny na urząd lekarza okręgowego w Jedliczu dla Feliksa Tokarskiego wystawiony przez Wydział Powiatowy w Krośnie w 1905 roku, a także dyplom potwierdzający przyznanie Złotego Krzyża Zasługi podpisany przez ostatniego wojewodę lwowskiego Alfreda Biłyka w grudniu 1938 roku - opowiada Marek Wiatr.

Na wystawie nie mogło też zabraknąć oryginalnych narzędzi medycznych Feliksa Tokarskiego z lat 1900-1945 (m.in. sterylizator chirurgiczny, kleszcze położnicze typu Anderson, kleszcze chirurgiczne wygięte, kleszcze kostne). Prezentowane są także leki z tamtego okresu, w tym oryginalnie zapakowane pochodzące z apteki w Drohobyczu. Można zobaczyć też kartki pocztowe, w tym od doktora Walslebena z Krosna, którego imię nosi jedna z krośnieńskich ulic.

Podczas wernisażu wystawy o postępie medycyny od końca XIX wieku mówił dr n med. Józef Oberc, chirurg onkolog. Głos zabrał również lek. laryngolog Bolesław Rygiel.

Znaczna część zgromadzonych eksponatów pochodzi z prywatnych zbiorów Marka Wiatra. Są też pamiątki przekazane przez rodzinę pana Marka oraz dokumenty, które udało się zdobyć dzięki staraniom historyka Remigiusza Janochy. Na potrzeby wystawy opracował on również biogram doktora Feliksa Tokarskiego.
Możemy się z niego dowiedzieć, że Feliks Tokarski w 1902 r. otrzymał dyplom i tytuł doktora wszech nauk lekarskich. W latach 1902-1904 pełnił obowiązki lekarza miejskiego w Kołaczycach. W kwietniu 1905 r. mianowany został przez Wydział Powiatowy w Krośnie lekarzem okręgowym w Jedliczu W tym samym roku na stałe sprowadził się z rodziną do Jedlicza. Tam, oprócz praktyki lekarskiej prowadził także do 1919 roku aptekę domową.

Osobny rozdział w życiu jedlickiego lekarza stanowiła jego działalność społeczna oraz aktywność na płaszczyźnie branżowej.

- Był członkiem-założycielem Spółki Oszczędności i Pożyczek w Jedliczu (Kasy Stefczyka), zajmował stanowisko pierwszego przełożonego zarządu tej instytucji. Był także współtwórcą Spółdzielni Rolniczo-Handlowej "Chłop" w Jedliczu. Został wybrany zastępcą przewodniczącego Związku Katolicko-Społecznego w Jedliczu, w ramach tej organizacji należał do grona inicjatorów budowy Domu Ludowego w miasteczku. Pełnił społecznie funkcje lekarza szkolnego otwartego we wrześnie 1944 r. Prywatnego Gimnazjum i Liceum Ogólnego w Jedliczu. Dr Tokarski nie ograniczał się tylko do pracy na rzecz środowiska lokalnego. Należał do Towarzystwa Samopomocy Lekarzy, Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich, Towarzystwa Lekarzy Polskich byłej Galicji. W okresie autonomii Galicji był członkiem Izby Lekarskiej Zachodnio-Galicyjskiej, a w latach międzywojennych Lwowskiej Izby Lekarskiej - czytamy w biogramie przygotowanym przez Remigiusza Janochę.

Za swoja działalność dr Tokarski został uhonorowany Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości (1929), brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (1938) i Złotym Krzyżem Zasługi (1938). Zmarł 1 grudnia 1949 r. w Jedliczu i tam został pochowany.

Patronat honorowy nad wystawą, która czynna będzie do 29 maja 2025 roku, sprawuje Katedra Historii Medycyny Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Okręgowa Izba Lekarska w Krakowie. Jednym z patronów medialnych wystawy jest portal terazKrosno.pl.

Zobacz galerię